Ο καθένας μας χρειάζεται κάποιους φίλους στη ζωή του. Κάποιον να είναι δίπλα του στις χαρές και στις λύπες. Η φιλία είναι ένας σοβαρός και πολύ σημαντικός θεσμός, που μπορεί να οδηγήσει σε καλό τέλος αν οι φίλοι μας είναι σωστοί και πιστοί.
Η φιλία στο Ισλάμ δεν είναι μόνο ένας κοινωνικός θεσμός. Είναι ένας πολύ σοβαρός δεσμός που επεκτείνεται έως τον ουρανό. Αυτός ο δεσμός μπορεί να αποτελέσει λόγο σωτηρίας ή αποτυχίας στη Μέλλουσα ζωή.
Το Ισλάμ έχτισε τα θεμέλια της φιλίας πάνω στην ευσέβεια και την ευλάβεια και τα προστάτεψε με μια σειρά από δικαιώματα και υποχρεώσεις. Η φιλία είναι μια σοβαρή ευθύνη που συνοψίζεται με την προφητική ρήση: “Ο άνθρωπος βρίσκεται στην πίστη του στενού του φίλου, οπότε ας κοιτάξει κανείς ποιον έχει για στενό φίλο”. Το αφηγείται ο Ιμαμ Abu Dawoud.
المرء على دين خليله، فلينظر أحدكم من يخالل
Η συγκεκριμένη προφητική ρήση αποτελεί τρόπο ζωής και μια ακριβή “ζυγαριά” για το τι πρέπει να είναι ο στενός μας φίλος, με τον οποίον μοιραζόμαστε τις λεπτομέρειες της ζωής μας.
Οι φιλίες που δεν βασίζονται πάνω στην ευσέβεια, μετατρέπονται σε εχθρότητα την ημέρα της Κρίσης. Το Quran λέει σχετικά: “Οι στενοί φίλοι, εκείνη την ημέρα, είναι εχθρικοί μεταξύ τους, εκτός από τους ευσεβείς”. Quran. 43. 67.
“الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ” (سورة الزخرف، الآية 67)
Η φιλία στο Ισλάμ είναι μια σχέση καλοσύνης, συμπαράστασης στις ώρες ανάγκης και συμβολής για κάθε πράγμα στη ζωή. Ο στενός φίλος επηρεάζει τις πράξεις μας, τα λεγόμενά μας, ακόμα και τα πιστεύω μας.
Ο Προφήτης Μουχάμμαντ μάς παρομοιάζει τον καλό φίλο με κάποιον που έχει άρωμα στα χέρια του και τον κακό φίλο με κάποιον που φυσάει τη φωτιά με τον φυσητήρα και σχολιάζει: “Ο πρώτος με το άρωμα είτε θα σου χαρίσει κάτι από αυτά που έχει στα χέρια του, είτε θα αγοράσεις μερικά, είτε θα μυρίσεις μια γλυκιά μυρωδιά από αυτόν. Ενώ ο άλλος με τη φωτιά είτε θα σου κάψει τα ρούχα σου, είτε θα βρεις μια κακή μυρωδιά από αυτόν.
“مثل الجليس الصالح والسوء، كحامل المسك ونافخ الكير، فحامل المسك إما أن يحذيك (يعطيك)، وإما أن تبتاع منه، وإما أن تجد منه ريحاً طيبة، ونافخ الكير إما أن يحرق ثيابك، وإما أن تجد ريحاً خبيثة” (متفق عليه)
Η προφητική ρήση αυτή επιβεβαιώνει τη σοβαρή επιρροή της φιλίας. Έτσι το Ισλάμ μας αποτρέπει να κάνουμε φιλίες με κακούς ανθρώπους όπως οι ψεύτες, οι τσιγκούνηδες, οι κακοποιοί, όσοι φέρονται άσχημα στους γονείς και στους συγγενείς τους, επειδή ενδέχεται πολύ να μας μεταφέρουν κάποιον κακό χαρακτήρα τους.
Ο ιμάμ Αλ Γαζάλι, στο έργο του “Αναγέννηση των επιστημών της πίστης=إحياء علوم الدين” επεξηγεί μερικές υποχρεώσεις και ευγένειες της φιλίας:
Πρώτα το οικονομικό-χρηματικό χρέος: δηλ. να βοηθάει τον αδελφό του όταν εκείνος έχει ανάγκη και χρειάζεται οικονομική βοήθεια. Όχι μόνο αυτό, αλλά να τον έχει σε προτεραιότητα όταν ο ίδιος έχει ανάγκη.
Το δεύτερο είναι η βοήθεια με τον εαυτό του και τις δυνάμεις του. Δηλ. όταν ο φίλος έχει ανάγκη να σπεύσει στη βοήθειά του πριν του τη ζητήσει.
Το τρίτο είναι να κρατάει τα μυστικά του και να μην φανερώνει τα ελαττώματά του σε τρίτους.
Τέταρτον: να είναι ειλικρινής μαζί του και να τον συμβουλεύει με ειλικρίνεια όταν χρειάζεται και να του δείξει τον ορθό δρόμο.
Πέμπτον: να του κάνει ειλικρινείς προσευχές για καθοδήγηση προς τον ορθό δρόμο του Allah.
Τέλος, η συγχώρηση των λαθών του. Επειδή είμαστε άνθρωποι και κάνουμε λάθη, όταν ο φίλος κάνει ένα λάθος εις βάρος μας, τον συγχωρούμε.
Η ειλικρινής φιλία είναι κι ένας λόγος σωτηρίας την ημέρα της Κρίσης. Λέει ο Προφήτης: “Επτά άτομα τα οποία τα σκεπάζει ο Allah με τη δική του σκιά (τα ευλογεί ιδιαίτερα) την ημέρα που δεν υπάρχει άλλη σκιά: … και δυο άτομα που αγαπήθηκαν για τον Allah” δηλ. δεν είχαν κανένα κοσμικό συμφέρον στην συμπάθεια μεταξύ τους.
“سبعة يظلهم الله في ظله يوم لا ظل إلا ظله… (وذكر منهم) ورجلان تحابا في الله اجتمعا عليه وتفرقا عليه”
Οι λυκοφιλίες έχουν την πιο άσχημη κατάληξη την ημέρα της Κρίσης. Λέει το Quran: “Και τότε, ο άδικος δαγκώνει τα χέρια του (από μετάνοια) λέγοντας: μακάρι να είχα εισέλθει στον δρόμο του Προφήτη. Αλίμονο μου, μακάρι να μην είχα τον τάδε για φίλο. Όντως με έχει παραπλανήσει από το μήνυμα του Allah αφού μου έχει έρθει. Ο Σατανάς πάντα απογοητεύει τον άνθρωπο (που τον ακολουθεί)”. Quran. 25. 27-29.
“وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا. يَا وَيْلَتَىٰ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا. لَّقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي ۗ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا” (سورة الفرقان، الآيات 27-29).
