Η συμπεριφορά προς τους γονείς Μέρος 2
Μέρος 2
Οι μελετητές του Ισλάμ έχουν συμφωνήσει πως το να εκπληρώνει κανείς τα καθήκοντά του προς τους γονείς του είναι αναγκαίο αν και οι δηλώσεις τους ως προς αυτό πήραν διάφορες μορφές. Για παράδειγμα, ο Ibn Hazm είπε πως η καλοσύνη προς τους γονείς είναι μια υποχρεωτική πράξη. Στο Al-Adab Al Kubra, o Qadi Iyad αναφέρεται πως είπε:
‘Η εκπλήρωση των καθηκόντων ως προς τους γονείς είναι υποχρέωση, εκτός όταν εμπλέκεται μια απαγόρευση.’1
Χρησιμοποίησαν σαν απόδειξη πολλά αυθεντικά και ξεκάθαρα στοιχεία. Για παράδειγμα ο Αλλάχ είπε:
Και να λατρεύετε τον Αλλάχ και να μην έχετε στην λατρεία Αυτού κανένα μέτοχο. Και να προσφέρετε καλοσύνη στους γονείς, τους συγγενείς, στα ορφανά και στους φτωχούς στους γείτονες που συνδέεστε με συγγένεια και τους γείτονες που δεν είναι συγγενείς, στους στενούς συντρόφους και στους οδοιπόρους που συναντάτε και σε όσες έχετε σαν αιχμάλωτες. Γιατί ο Αλλάχ δεν αγαπά τον υπερήφανο, τον ματαιόδοξο. 4: 36
Αυτό το εδάφιο προστάζει μια υποχρεωτική πράξη την οποία ο Αλλάχ ανέφερε εδώ μαζί με την λατρεία Του στο Ταουχιντ (Ισλαμικό Μονοθεϊσμό) και δεν υπάρχει κάτι που να το αφαιρεί από τις υποχρεωτικές πράξεις και να το θέτει στις χαμηλότερες σε αξία πράξεις. Για αυτό το λόγο η εκπλήρωση των καθηκόντων προς τους γονείς είναι απαραίτητη, αναγκαία και υποχρεωτική στην ανθρωπότητα.
Ο Κύριός σου έχει θεσπίσει να μη λατρεύετε παρά μόνο Εκείνον και στους γονείς σας οφείλεται φιλοφροσύνη. Αν ο ένας ή και οι δύο τους φθάσουν τη μεγάλη ηλικία κατά τη ζωή σου, μην πεις σε αυτούς λέξη στεναχώριας κι ούτε να τους αποδιώχνεις, αλλά να απευθύνεσαι σε αυτούς με λόγια σεβασμού.17:23
Qada σύμφωνα με τον Ibn Katheer σημαίνει διάταγμα. Ο Al Qurtubi λέει πως σημαίνει διέταξε και κατέστησε αναγκαίο
Ash- Shaukani σχολίασε σχετικά με αυτό το εδάφιο:
Η αναφορά της διεκπεραίωσης των καθηκόντων προς τους γονείς μαζί με την λατρεία του Αλλάχ Μόνο στον Μονοθεϊσμό δίνει έμφαση στα δικαιώματα των γονιών και στην σπουδαιότητα του Birr (εκπλήρωση των καθηκόντων προς αυτούς).
Η λέξη Birr αναφέρεται σε αυτόν που εκπληρώνει τα καθήκοντά του και έχει καλή συμπεριφορά όπως φαίνεται και από τη δήλωση του Προφήτη:
Birr είναι καλή συμπεριφορά.
Σχετικά με τους γονείς και τους συγγενείς, το Birr εναντιώνεται στην έννοια του Uquq, η οποία αναφέρεται στην ασέβεια και στην παράλειψη των δικαιωμάτων.
Al- Hasan Al Basri ανέφερε:
Birr προς τους γονείς σημαίνει την υπακοή των εντολών τους, , εκτός κι αν αυτό που προστάξουν σημαίνει ανυπακοή προς τον Αλλάχ. Ενώ Uquq σημαίνει παραμέληση των γονιών και απώλεια της καλοσύνης στη συμπεριφορά προς αυτούς. 2
Επίσης ο Ibn Taimiyyah είπε:
Ο Αμπου Μπακρ ανέφερε στο βιβλίο του, Zad-ul-Musafir, ` Οποιος έχει θυμώσει τους γονείς του και τους έχει προκαλέσει δάκρυα, θα πρέπει να γυρίσει πίσω και να τους κάνει να γελάσουν.`
Αυτό δείχνει πως είναι αναγκαία η υπακοή των γονιών ως προς τα επιτρεπτά πράγματα. Για αυτό ότι προστάξουν θα πρέπει να εκπληρώνεται και ότι δεν επιτρέπουν θα πρέπει να αποφεύγεται, εφόσον η εντολή τους φέρνει όφελος και δεν βλάπτει το παιδί τους, ακόμα και το να μη ταξιδέψουν και να μείνουν μαζί τους αν αυτό επιθυμούν.3
Ένας άνθρωπος πήγε στον Προφήτη ζητώντας του άδεια να πάρει μέρος στο Τζιχάντ. Ο Προφήτης τον ρώτησε:
Ζουν οι γονείς σου; Εκείνος απάντησε θετικά. Ο Προφήτης του είπε, Τότε εξάσκησε τον εαυτό σου στην υπηρεσία τους. (Sahih Al Bukhari)
Ο Al Jassas Ahkam-ul-Quran είπε:
Δεν επιτρέπεται σε κάποιον να συμμετέχει στο Τζιχάντ χωρίς άδεια από τους γονείς του, όταν υπάρχουν αρκετοί στρατιώτες για να αντισταθούν στον εχθρό. Ωστόσο, αν δεν υπάρχουν αρκετά άτομα να απωθήσουν τον εχθρό, τότε μπορεί κανείς να συμμετέχει στο Τζιχάντ χωρίς την άδεια των γονιών του. Σε αυτή την περίπτωση το Τζιχάντ γίνεται υποχρέωση για όλους τους Μουσουλμάνους άντρες που μπορούν (Fard `Ayn) σε αντίθεση με την περίπτωση όπου τουλάχιστον ένα μέρος της Ισλαμικής κοινότητας (Ummah) μπορεί να εκπληρώσει την υποχρέωση. (Fard Kifayah)4
O Ibn Abbas είπε:
Υπάρχουν τρία εδάφια που είναι συνδεδεμένα με τρία πράγματα και είναι αχώριστα.
Έπειτα ανέφερε το εδάφιο:
… Δείξε ευγνωμοσύνη σε Εμένα και στους γονείς σου. ….31: 14
Και μετά σχολίασε:
Όποιος ευχαριστεί τον Αλλάχ αλλά δεν εκτιμά τους γονείς του, τότε ( η ευχαριστία του προς τον Αλλάχ) δεν θα είναι αποδεκτή από αυτόν. Για αυτό ο Προφήτης είπε:
‘Η ευχαρίστηση του Κυρίου είναι συνδεδεμένη με την ευχαρίστηση των γονιών και ο Θυμός του Κυρίου είναι συνδεδεμένος με τον θυμό των γονιών. ‘5
Σε πολλά από το αξιότιμα χαντίθ του ο Προφήτης έχει προστάξει να υπακούν τους γονείς . Για παράδειγμα ο Abu Ad-Darda είπε, Ο Προφήτης του Αλλάχ με πρόσταξε να κάνω εννιά πράγματα:
`Μην σχετίζετε κανένα στη λατρεία με τον Αλλάχ, ακόμα κι αν ακρωτηριαστείτε ή καείτε ( δηλαδή βασανιστείτε). Μην αφήνετε την υποχρεωτική προσευχή εκ προθέσεως, γιατί όποιος αφήνει την προσευχή εκ προθέσεως έχει χάσει τους δεσμούς του Dimmah (που αγιάζουν το αίμα και την περιουσία ενός ατόμου). Μην πίνετε αλκοόλ, γιατί είναι το κλειδί για όλα τα κακά. Να ακούτε τους γονείς σας ακόμα κι αν σας προστάξουν να παρατήσετε την περιουσία σας… (Al Bukhari)
1Ghidha`-ul-Albab, vol. 1, p. 382
2Ad-Durr Al Manthur, vol. 5, p 259
3Ghidha -ul Albab, vol 1, p 382
4Ahkam ul Quran, by Al Jassas, vol. 4. p 235
5Kitabul Kabair, p.40