Το Ισλάμ έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο θέμα των συναισθημάτων, φροντίζοντας για το καλό του ανθρώπου και της κοινωνίας. Αυτό έγινε σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο χωρίς αμέλεια και υπερβολή. Κατηύθυνε τους πιστούς στο να φροντίζουν για τα συναισθήματα με σκοπό το κοινό καλό και όχι να οδηγηθούν σε επιζήμιες πράξεις ή εχθρότητες.
Η αγάπη: Το Ισλάμ μας κατευθύνει προς την πλήρη αγάπη στον Allah, τον Δημιουργό, τον Παντελεήμονα και τον Παντοδύναμο, ο οποίος μας έχει πλάσει, μας φροντίζει, μας προστατεύει σε όλες τις περιστάσεις και φυσικά προς τον Προφήτη ο οποίος με τις διδαχές του μας έχει κατευθύνει, δείχνοντας τι σημαίνει καλό και κακό.
Η πλήρης αγάπη στον Allah σημαίνει πως η αγάπη μας για κάθε άνθρωπο πηγάζει από την αγάπη μας προς τον ίδιο Allah και στον Προφήτη Του.
Λέει ο Προφήτης:
“Δεν πρόκειται να βρει κάποιος την γλύκα της πίστης μέχρι να αγαπήσει ένα άτομο που τον αγαπά για χάρη του Allah και έως που να προτιμήσει να πεταχτεί στην φωτιά παρά να επιστρέψει στην απιστία. Ακόμη και το να ριχτεί στην κόλαση είναι πιο αγαπητό σε αυτόν από το να επιστρέψει στη δυσπιστία αφού τον έσωσε ο Αλλάχ από αυτή. Και για να είναι ο Αλλάχ και ο Αγγελιοφόρος Του πιο αγαπητοί από οτιδήποτε άλλο.” Αφήγηση των Sahih Boukhari και Sahih Mouslim.
في الصحيحين عن أنس بن مالك قال: قال النبي: «لا يجد أحد حلاوة الإيمان حتى يحب المرء لا يحبه إلا لله،
وحتى أن يقذف في النار أحب إليه من أن يرجع إلى الكفر بعد إذ أنقذه الله،
وحتى يكون الله ورسوله أحب إليه مما سواهما».
….
Λέει επίσης: “Να αγαπάτε τον Allah για όσα αγαθά σας προσφέρει και να αγαπάτε εμένα για την αγάπη σας προς τον Allah”. Το αφηγείται ο Imam Tirmidi.
وفي سنن الترمذي عن ابن عباس، قال: قال النبي: «أحبوا الله لما يغذوكم من نعمه، وأحبوني بحب الله».
Ο Προφήτης έλεγε ικετεύοντας τον Allah: “Ω Αλλάχ, χάρισέ μου την αγάπη σου και την αγάπη προς τον καθένα του οποίου η αγάπη του μου είναι χρήσιμη σε σένα”. Το αφηγείται ο Imam Tirmidi.
وفي سنن الترمذي أيضاً عن عبد الله بن يزيد قال: كان رسول الله يقول في دعائه
«اللهم ارزقني حبك وحب من ينفعني حبُّه عندك،
Βάση αυτών, η αγάπη έχει αποδέκτη πρωτίστως τον Αλλάχ, την πίστη του Ισλάμ, τους πιστούς και τις καλές πράξεις που μας έχουν δείξει ο Αλλάχ και ο Προφήτης Του.
Διάδοση της αγάπης μέσω της πίστης: Επειδή ζούμε όλοι μαζί σε μια κοινωνία, ο Προφήτης μας εφιστά την προσοχή για ένα σημαντικό θέμα που αφορά την διάδοση της αγάπης μεταξύ μας. Λέει ο Προφήτης: “Δεν πρόκειται να εισέλθετε στον παράδεισο έως ότου πιστέψετε,
και δεν πρόκειται να πιστέψετε έως ότου αγαπηθείτε. Μα δεν θέλετε να σας δείξω πώς να αγαπάτε ο ένας τον άλλον;’’
‘Ναι.’ απάντησαν οι σύντροφοι.
Να διαδώσετε ειρήνη μεταξύ σας”.
Το αφηγήθηκε ο Imam Boukhari στο έργο “Al Adab al Moufrad”.
روى البخاري في الأدب المفرد عن أبي هريرة، عن النبي قال
«لا تدخلوا الجنة حتى تؤمنوا، ولا تؤمنوا حتى تحابوا، ألا أدلكم على ما تحابون به؟»
قالوا: بلى، يا رسول الله، قال: «أفشوا السلام بينكم».
……
Ο φόβος: Το να φοβάται κανείς τον Allah τον οδηγεί στην υπακοή στις οδηγίες Του και στην αποφυγή των πράξεων που προκαλούν την οργή Του. Όπως μας οδηγεί ο φόβος από τις αρρώστιες να προσέχουμε και να λάβουμε προληπτικά μέτρα.
Λέει ο Προφήτης: “Όποιος φοβάται (κάποιον εχθρό του) θα μπει στην πορεία του και όποιος μπει στην πορεία του, φτάνει (σώος και αβλαβής) στο σπίτι του”. Αφηγείται στο έργο “ Sounan al Tirmidi”.
Με άλλα λόγια μας λέει πως όποιος φοβάται τον Κύριο Του, απομακρύνεται από τις αμαρτίες, όπως αποφεύγει ο ταξιδιώτης τα άγρια ζώα, ώστε στο τέλος να φτάσει σώος και αβλαβής, στον προορισμό του, δηλαδή τον Παράδεισο.
في سنن الترمذي عن أبي هريرة، يقول: قال رسول الله
«من خاف أدلج، ومن أدلج بلغ المنزل، ألا إن سلعة الله غالية، ألا إن سلعة الله الجنة»
Σε πρακτικό παράδειγμα, ο Προφήτης μας αφηγείται πως “εφτά άτομα θα βρεθούν στην σκιά του Allah, την ημέρα της Κρίσης, όπου δεν υπάρχει σκιά κανενός άλλου. Ένας από αυτούς είναι ένας άνδρας τον οποίο καλεί μια γυναίκα με κοινωνική θέση και ομορφιά για μοιχεία και αυτός απάντησε: εγώ φοβάμαι τον Allah”. Αφηγημένο στο Sahih Boukhari και Sahih Mouslim.
Είναι ο θετικός φόβος που αποτρέπει τον άνθρωπο από το να προβεί σε αμαρτίες και άτιμες πράξεις.
في الصحيحين عن أبي هريرة في حديث السبعة الذين يظلهم الله في ظله
«ورجل دعته امرأة ذات منصب وجمال، فقال: إني أخاف الله
Ο θυμός: Πολλοί αισθάνονται θυμό όταν κάτι τους εμποδίζει να έχουν ό, τι επιζητούν από ανάγκες ή επιθυμίες. Ο Προφήτης μας προειδοποίησε πως ο θυμός μπορεί να επιφέρει άσχημες συνέπειες εάν δεν καταφέρουμε να τον ελέγξουμε.
Λέει ένας άνδρας στον Προφήτη: ‘’Δώσε μου μια συμβουλή.’’ Ο Προφήτης του απάντησε: “ Να μην θυμώνεις” και το επανέλαβε πολλές φορές. Αφηγημένο στο Sahih Boukhari.
في صحيح البخاري عن أبي هريرة أن رجلا قال للنبي
أوصني، قال: «لا تغضب» فردد مرارا، قال: «لا تغضب
Η προειδοποίηση του Προφήτη για τον έλεγχο του θυμού δεν αντιμετωπίζει τον θυμό ως ανθρώπινο συναίσθημα, αλλά μας εφιστά την προσοχή για άσχημες συνέπειες που μπορούν να προκύψουν από αυτόν.
Κι επειδή ο θυμός μπορεί να οδηγήσει στον να χάσουμε τον έλεγχο και την λογική μας, το Ισλάμ μας ζητάει να αποφύγουμε να λάβουμε σοβαρές αποφάσεις σε περίπτωση θυμού. Διότι θεωρεί πως ο αγανακτισμένος άνθρωπος δεν είναι σε θέση να κρίνει ή να δώσει την κρίση του ανάμεσα σε δυο ανθρώπους. Λέει ο Προφήτης: “Ας μην κρίνει κάποιος δικαστής- κριτής ανάμεσα σε δυο ανθρώπους ενώ είναι θυμωμένος”. Αφηγημένο στο Sahih Boukhari.
في صحيح البخاري عن أبي بكرة قال
سمعت رسول الله يقول:
«لا يقضينَّ حكمٌ بين اثنين وهو غضبان»
Ο Προφήτης μας εξηγεί τα πράγματα που αξίζουν να αγανακτήσουμε για αυτά. Ο λόγος για τον οποίο ο Προφήτης θύμωνε, ήταν όταν κάποιος παραβίαζε τα όρια που έχει θέσει ο Allah. Δηλαδή όταν κάποιος προβεί σε μια προφανή αμαρτία, ή όταν αδικεί τον εαυτό του ή κάποιον άλλον.
Η περιγραφή του Προφήτη ήταν ως εξής: “Δεν θύμωνε για την εγκόσμια ζωή και ό, τι είχε σχέση με αυτήν. Κι όποτε θιγόταν η πίστη δεν τον αναγνώριζε κανείς (θύμωνε πάρα πολύ στον βαθμό που γινόταν άλλος άνθρωπος), αλλά δεν θύμωνε ποτέ για τον εαυτό του”.
Αφηγημένο στο έργο του Imam Tirmidi.
في الترمذي وشعب الإيمان للبيهقي في وصف رسول الله:
«ولا تغضبه الدنيا وما كان لها،
فإذا تعوطي الحق لم يعرفه أحد،
ولم يقم لغضبه شيء حتى ينتصر له ولا يغضب لنفسه ولا ينتصر لها».
Το μίσος: Επειδή στον κόσμο μας υπάρχει ένας συνεχής ανταγωνισμός σε κάθε πεδίο, είναι δεδομένο να δημιουργείται μίσος ανάμεσα στους ανθρώπους για διάφορους λόγους. Έτσι το Ισλάμ φρόντισε να εκπαιδεύει τις ψυχές μας, να τις μάθει να μην νιώθουν φθόνο για κάτι που κατέχουν οι συνάνθρωποι μας.
Αναφέρει ο Προφήτης: “Mεταδόθηκε σε εσάς η αρρώστια των προγενέστερων εθνών: ο φθόνος και το μίσος”. Αφηγημένο στο έργο του Imam Tirmidi.
في الترمذي: «دبَّ إليكم داء الأمم قبلكم: الحسد والبغضاء
Με αυτόν τον τρόπο, το Ισλάμ απέτρεψε τον πιστό να προβεί σε πράξεις που έχουν ως αποτέλεσμα το μίσος των συνανθρώπων του, π.χ. να παρέμβει εκ των υστέρων σε μια αγοραπωλησία εφόσον την έχουν προχωρήσει άλλα άτομα, ή να ζητήσει μια γυναίκα για γάμο εφόσον την έχει ζητήσει άλλος άνδρας.
