Η εργασία που αποσκοπεί στο δημόσιο συμφέρον, είτε είναι αμιγώς θρησκευτική, είτε βιομηχανική αποτελεί μια χάρη από τον Allah. Έτσι, όποιος κάνει καλές πράξεις θα έχει την ανταμοιβή του, είτε στην εγκόσμια είτε στην μέλλουσα ζωή.

Παρακάτω, θα παραθέσουμε μερικούς κανόνες που αποτελούν δικαιώματα και υποχρεώσεις στην ισλαμική οικονομία:

Η καλή εκτέλεση της εργασίας

Ο εργαζόμενος θα πρέπει να εκτελέσει το έργο του στην εντέλεια. Λέει ο Προφήτης: “Ο Allah χαίρεται όταν κάποιος από σας που εκτελεί κάποιο έργο, το κάνει με δεξιότητα”.

إن الله يحب إذا عمل أحدكم عملا أن يتقنه” [رواه الطبرانى ]

Η δυναμικότητα και η φερεγγυότητα στην εργασία

Πρόκειται για τον ιδανικό συνδυασμό. Λέει το Quran: “ Ο καλύτερος (άνθρωπος) που θα προσλάβεις είναι ο δυνατός και ο φερέγγυος”. {Quran. 28. 26}

: {إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الأَمِينُ}[القصص: 26].

Η δίκαιη αμοιβή

Σχετίζεται με το να λάβει ο εργαζόμενος ένα δίκαιο χρηματικό ποσό για την εργασία που προσφέρει. “ … και μην αδικείτε τους ανθρώπους σε ό,τι δικαιούνται (=μην τους σφετερίζεστε κάτι δικό τους).” {Quran. 11. 85}

وَلا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ } [هود: 85]

Σε μια ρήση, λέει ο ύψιστος Allah: “ Είμαι ο αντίπαλος τριών την Ημέρα της Ανάστασης κι όποιος είναι εναντίον μου, τον νικώ:

• κάποιου που δεσμεύτηκε δίνοντας όρκο αναφερόμενος σε μένα και στην συνέχεια αθέτησε την δέσμευσή του,

• άλλου που πούλησε έναν ελεύθερο άνθρωπο ως δούλο και εξαργύρωσε την αξία του και

• κάποιου που προσέλαβε έναν εργαζόμενο ο οποίος του εκτέλεσε κάποιο έργο και στην συνέχεια δεν του πλήρωσε την αμοιβή του.’’

يقول الله: ثلاثة أنا خصمهم يوم القيامة، ومن كنت خصمه خصمته، رجل أعطى بي ثم غدر، ورجل باع حرًا فأكل ثمنه، ورجل استأجر أجيرًا فاستوفى منه، ولم يعطه أجره.

Το δικαίωμα στην ξεκούραση

Ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα να ξεκουράζεται ώστε να είναι ασφαλής στη εργασία, ακολουθώντας τις αρχές που αναφέρονται στο Quran. Στην σύμβαση εργασίας που συνάπτει ο Προφήτης Shouaib με τον προφήτη Μωυσή του ζητάει να δουλέψει οχτώ ή δέκα χρόνια για λογαριασμό του και του επισημαίνει πως : “δεν θέλω να σε επιβαρύνω” {Quran. 28.27}

{وَمَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ} [القصص: 27]

Το δικαίωμα στην ασφάλιση

Αυτό ισχύει και για την εγκόσμια και για την μέλλουσα ζωή. Λέει ο Προφήτης: “Όποιος πιστός πεθάνει και αφήσει κάποια περιουσία, ας τον κληρονομήσει το σόι του, κι όποιος αφήσει χρέη ή παιδιά, ας έρθει σε μένα. Εγώ είμαι ο εγγυητής του”. Το αφηγείται ο Imam Bukhari.

فأيُّما مُؤْمِنٍ مَاتَ وَتَرَكَ مَالًا فَلْيَرِثْهُ عَصَبَتُهُ مَن كَانُوا، وَمَن تَرَكَ دَيْنًا أَوْ ضَيَاعًا، فَلْيَأْتِنِي فأنَا مَوْلَاهُ”(صحيح البخاري )

Η καλή συμπεριφορά

Ο εργοδότης δεν έχει το δικαίωμα να εκμεταλλευτεί τον εργαζόμενο επειδή ο τελευταίος έχει ανάγκη από δουλειά. Λέει ο Προφήτης για τους εργαζόμενους και τους βοηθούς: “ Eίναι τα αδέλφια σας κaι οι βοηθοί σας. Ο Allah τους έβαλε στην υπηρεσία σας. Όποιος έχει τον αδελφό του στην υπηρεσία του, να τον ταΐζει από ό, τι τρώει ο ίδιος, να τον ντύνει από ό, τι ντύνεται ο ίδιος. Mην τους φορτώσετε με εξαντλητικές εργασίες και εάν τους φορτώσετε να τους βοηθάτε”. Το αφηγείται ο Imam Bukhari.

هُم إخوانُكم خَوَلُكم، جَعَلَهم اللهُ تحت أيْديكم، فمَن كان أخُوه تحت يَدِه فلْيُطعِمْه ممَّا يَأكُلُ، ويُلبِسْه ممَّا يَلبَسُ، ولا تُكلِّفوهم ما يَغلِبُهم، فإنْ كَلَّفتُموهم فأعينُوهم ][ صحيح البخاري].

Είναι υποχρέωση του κράτους να εκπαιδεύει και να μεριμνά για τους εργαζόμενους και την επαγγελματική τους κατάρτιση. Είναι καθήκον του κράτους να αναπτύσσει τις δεξιότητές τους ώστε να προοδεύει η οικονομία. Λέει ο Προφήτης: “Ο σουλτάνος (=κυβερνήτης) είναι ο κηδεμόνας όσων δεν έχουν κηδεμόνα”. Sahih Abu Dawood.

[السُّلطانُ وليُّ مَن لا وليَّ لَهُ]

صحيح أبي داود

Το κράτος έχει επίσης την ευθύνη για την πρόσληψη των εργαζομένων ανάλογα με τις ικανότητες και τις δυνατότητές τους, να τους αποζημιώσει σε περίπτωση αναπηρίας ή ζημιάς είτε δουλεύουν στο δημόσιο, είτε στον ιδιωτικό τομέα.

Όχι ανωτερότητα – αλαζονεία εις βάρος του εργαζομένου: “Ο Allah δεν αγαπά τον οποιονδήποτε είναι αλαζόνας και υπερόπτης”

[إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ]

[سورة لقمان: 18]

Λέει ο Προφήτης: “Όλοι οι άνθρωποι είναι παιδιά του Αδάμ και ο Αδάμ είναι από χώμα”.

[…الناسُ كلُّهُمْ بَنُو آدمَ وآدَمُ خُلِقَ من تُرَابٍ]

[سنن الترمذي]

Επίσης λέει: “Ω άνθρωποι: ο Κύριος σας είναι ένας.

Δεν υπερτερεί κανένας Άραβας απέναντι σε κάποιον μη Άραβα, ούτε ένας μη Άραβας υπερτερεί έναντι κάποιου Άραβα, ούτε ένας μαύρος σε κάποιον κόκκινο, ούτε κάποιος κόκκινος σε κάποιον μαύρο, παρά μόνο με την ευλάβεια και την ευσέβεια. Ο πιο ευγενής από σας είναι ο πιο ευσεβής”. Imam Abu Naeem και Imam Baihaki.

[يا أيُّها الناسُ إنَّ ربَّكمْ واحِدٌ ألا لا فضلَ لِعربِيّ على عجَمِيّ ولا لِعجَمِيّ على عربيّ ولا لأحمرَ على أسْودَ ولا لأسودَ على أحمرَ إلَّا بالتَّقوَى إنَّ أكرَمكمْ عند اللهِ أتْقاكُمْ].

[أخرجه أبو نعيم في حلية الأولياء والبيهقي في شعب الإيمان ]

Η έγκαιρη καταβολή των αμοιβών

Λέει ο Προφήτης : “Δώστε στον εργαζόμενο την αμοιβή του ακόμα πριν στεγνώσει ο ιδρώτας του.”

: [أَعْطُوا الأَجِيرَ أَجْرَهُ، قَبْلَ أَنْ يَجِفَّ عَرَقُهُ]

[ سنن ابن ماجه]

Λέει επίσης : ‘’Η αναβολή πληρωμής υποχρεώσεων που κάνει κάποιος πλούσιος αποτελεί αδικία.” Imam Malik.

مَطْل الغنيِّ ظلم

[ موطأ الامام مالك ]

Βγάζοντας τα προς το ζην από τον ιδρώτα μας

Το καλύτερο κέρδος που μπορεί να αποκτήσει κανείς είναι αυτό που κερδίζει από την δουλειά του. Ερωτηθείς ο Προφήτης για το ποιο κέρδος είναι το καλύτερο απαντά: ‘’Ό,τι κερδίζει από την δουλειά με το χέρι του και κάθε τίμια αγοροπωλησία (που δεν περιέχει καμία εξαπάτηση).’’ Το αφηγείται ο Imam Ahmad.

سُئِلَ رسول الله: ” يَا رَسُولَ اللَّهِ أَيُّ الْكَسْبِ أَطْيَبُ؟ قَالَ : عَمَلُ الرَّجُلِ بِيَدِهِ، وَكُلُّ بَيْعٍ مَبْرُورٍ ” (رواه الامام أحمد)