Το σχολείο αλ Μουστανσιρία της Βαγδάτης

(Πανεπιστήμιο ηλικίας 776 ετών)
                    

    Διατηρείται μέχρι τις ημέρες μας το  σχολείο αλ Μουστανσιρία, το οποίο χτίστηκε από το χαλίφη της δυναστείας των Αββασίδων Μουστάνσιρ Μπιλλάχ ,το έτος 1234 μ.Χ.

Το εκθαμβωτικό αυτό κτίριο διατηρείται μέχρι σήμερα με τις ίδιες αίθουσες στις οποίες γινόταν η διδασκαλία της νομικής, της αστρονομίας, της ιατρικής, της αρχιτεκτονικής και των γλωσσών, πριν αυτό εγκαταλειφθεί και στέκεται μοναχικό ανάμεσα στις παλιές αγορές της Βαγδάτης, στην ανατολική όχθη του ποταμού Τίγρη.

   Το σχολείο ήταν ένα από τα περισσότερα από τριάντα σχολεία που υπήρχαν στη Βαγδάτη την εποχή της ακμής της, πριν από την επίθεση των Μογγόλων το 1258, οι οποίοι έκαψαν την πόλη, σκότωσαν τους σοφούς της, κατέστρεψαν τις βιβλιοθήκες της και πέταξαν στον ποταμό Τίγρη χιλιάδες βιβλία, στερώντας από τις επόμενες γενιές την ευκαιρία να τα δουν και να τα διαβάσουν.

  Ο Χαλίλ Αμπντουσάχιμπ, καθηγητής της ιστορίας στο πανεπιστήμιο αλ Μουστανσιρία , το οποίο φέρει το όνομα του  σχολείου αλ Μουστανσιρία της εποχής των Αββασίδων, λέει στο  Αλ τζαζίρα ότι ο σκοπός του χαλίφη Μουστάνσιρ ήταν να διαδώσει το δόγμα της νομικής σχολής του ιμάμη Σάφα’ι, προκειμένου ν’ αντιμετωπίσει το σχολείο του σεϊχη Αμπντουλκάντιρ Αλκιλάνι το οποίο δίδασκε το δόγμα της νομικής σχολής του ιμάμη Χάνμπαλι και είχε επικρατήσει εκείνη την εποχή στη Βαγδάτη.

  Το σχολείο θεωρείται το πρώτο καλά οργανωμένο πανεπιστήμιο του παλαιού κόσμου, αφού διέθετε μεθόδους και δομές υψηλής ακρίβειας. Οι καθηγητές έπαιρναν μηνιαίο μισθό 12 δηνάρια, ενώ κάθε μεγάλος καθηγητής είχε τέσσερις βοηθούς, πρόσθεσε.

  Επιπλέον, το σχολείο ήταν το πρώτο πανεπιστήμιο στον κόσμο που επέτρεψε να διδάσκουν τυφλοί, ο Χάιλι Αμπντουραχμάν μπιν Ούμαρ ήταν ο πρώτος τυφλός δάσκαλος που δίδαξε σ’ αυτό το πανεπιστήμιο.

  Το κτίριο του σχολείου αλ Μουστανσιρία ήταν και παραμένει ένας ζωντανός μάρτυρας για το ότι οι μουσουλμάνοι ήταν οι πρώτοι που ίδρυσαν ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα και προέβλεψαν να υπάρχουν σ΄αυτά αίθουσες για όλες τις επιστήμες καθώς και ειδικά δωμάτια για τους μεγάλους δασκάλους.

  Το αλ Μουστανσιρία ιδρύθηκε περισσότερα από διακόσια χρόνια μετά την ίδρυση του σχολείου  Αννιδαμία, το οποίο ήταν το πρώτο πανεπιστήμιο του παλαιού ισλαμικού κόσμου.

Όμως όλη η γνώση του σχολείου αυτού χάθηκε με την επίθεση των Μογγόλων. Και δεν έμεινε στη Βαγδάτη ούτε ίχνος από τα κτίρια και τις βιβλιοθήκες του. Παραμένουν όμως, αιώνια μέσα στο πέρασμα των αιώνων, τα ονόματα ορισμένων από τους διάσημους καθηγητές του, όπως ο Ιμπν Ισχάκ Ασσιράζι κι ο Αλ Γαζάλι.

  Ο ιστορικός Αλι Αλακίλι εξηγεί μια άλλη όψη της ιστορίας του σχολείου, λέγοντας ότι το σχολείο διέθετε ειδικό εσωτερικό χώρο για τους φοιτητές, οι οποίοι έπαιρναν μηνιαίο μισθό 2 δηνάρια, έτρωγαν μέσα στο πανεπιστήμιο κι έπαιρναν τα ρούχα τους απ’ αυτό.

  Ο Αλακίλι προσθέτει ότι στο σχολείο προσαρτήθηκαν διάφορα μικρότερα ινστιτούτα διδασκαλίας του Ιερού Κορανίου, της ιατρικής, της φαρμακευτικής κι άλλων επιστημών.

  Το κτίριο του σχολείου το οποίο επισκευάστηκε το 1960, εξακολουθεί να υπενθυμίζει στους κατοίκους της Βαγδάτης το σχολείο της εποχής των Αββασίδων, ενώ η ίδρυση του δεύτερου ιρακινού πανεπιστημίου το 1964 με το όνομα  Πανεπιστήμιο αλ Μουστανσιρία , έδωσε στο κτίριο αυτό ιδιαίτερη αξία.

  Και κάθε φορά που κάποιος περνά από την οδό του ποταμού ή από την αγορά του Σαράι ή από τα παζάρια της Σούρατζα και του Μπαζαζίν, επανέρχεται στη μνήμη του το σχολείο του χαλίφη Μουστάνσιρ, 776 χρόνια μετά την ίδρυσή του.