Οι μη Μουσουλμανικές μειονότητες απολάμβαναν υπό Ισλαμική κυριαρχία πολλά δικαιώματα και προνόμια τα οποία δεν γνώριζαν άλλες κοινότητες σε άλλες χώρες. Η σχέση Ισλαμικής κοινωνίας και μη Μουσουλμανικών κοινοτήτων είναι σχέση σεβασμού και δικαιοσύνης, όπως περιγράφεται στο παρακάτω εδάφιο, « Δεν σας αποτρέπει ο Αλλάχ από το να συμπεριφέρεστε με καλοσύνη και δίκαια σ’ αυτούς που δεν σας πολεμούν για την Πίστη σας, και που δεν σας εκδιώχνουν από τα σπίτια σας. Γιατί ο Αλλάχ αγαπά τους δικαίους». (Κοράνι, 60:09).
Αυτό το εδάφιο προσδιόρισε το νομικό και ηθικό πλαίσιο της σχέσης της Ισλαμικής κοινωνίας με τις μη Μουσουλμανικές μειονότητες που τυχαίνει να ζουν στον ίδιο τόπο με τους Μουσουλμάνους. Οι Μουσουλμάνοι οφείλουν να συμπεριφέρονται όμορφα και δίκαια απέναντι σε όσους δεν είναι εχθρικοί απέναντί τους. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας όπου ορίστηκε η καλοσύνη και το δίκαιο ως βασικές αρχές συμπεριφοράς ανάμεσα σε διαφορετικά έθνη και λαούς και ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόταν η ανθρωπότητα ώστε να ζήσει ειρηνικά και σε ένα περιβάλλον ασφάλειας.
Δικαίωμα στην ελεύθερη πίστη
Ο Ισλαμικός νόμος εγγυάται στους αλλόθρησκους την ελευθερία της πίστης. Το νομικό πλαίσιο εδώ το προσδιορίζει το εξής τμήμα εδάφιου, «…δεν υφίσταται εξαναγκασμός ως προς τη πίστη» (Κοράν, 2:256). Επιπλέον, στην επιστολή του προς τους λαούς του Βιβλίου που κατοικούσαν στη Υεμένη, ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν, είπε, « Όποιος από τους Χριστιανούς ή τους Εβραίους ασπαστεί το Ισλάμ, ανήκει στους Μουσουλμάνους. Έχει ό,τι έχουν αυτοί όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Και όποιος παραμείνει στον Χριστιανισμό ή στον Ιουδαϊσμό, τότε δεν νοείται να δεχτεί πιέσεις ώστε να αλλαξοπιστήσει» (Σιρατ Ιμπν Χισάμ).
Επιπλέον, ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν, έθεσε ένα αυστηρό πλαίσιο προστασίας της ζωής των αλλόθρησκων λέγοντας, « Όποιος σκοτώσει κάποιον που έχει συνθηκολογήσει με τους Μουσουλμάνους, δεν πρόκειται να μυρίσει την ευωδιά του Παραδείσου, η οποία είναι αισθητή από τεράστια απόσταση» (Μπουχάρι). Αυτό αποτελεί την ύστατη τιμωρία για έναν Μουσουλμάνο, το να στερηθεί δηλαδή τον Παράδεισο, ο οποίος αποτελεί τον απώτερο σκοπό της ζωής του.
Επίσης είπε, ειρήνη σ’αυτόν, «Όποιος αδικήσει κάποιον που έχει συνθηκολογήσει μαζί μας, ή του στερήσει κάποιο δικαίωμά του, ή του πάρει κάτι παρά τη θέλησή του, εγώ θα είμαι ο αντίπαλος του την Ημέρα της Κρίσης» (Αμπου Νταούντ και Μπαϊχακι).
Κάποιοι Μουσουλμάνοι, βρίσκονταν στην περιοχή Χαϊμπαρ, όπου έμεναν Εβραίοι της Μαντίνα. Εκεί, αφού σκορπίστηκαν για κάποιο διάστημα, βρήκαν έναν δικό τους σκοτωμένο και κατηγόρησαν τους Εβραίους πως εκείνοι τον σκότωσαν, αλλά χωρίς να έχουν καμία απόδειξη γι’ αυτό. Ο Προφήτης τότε αποφάσισε να αποζημιώσει την οικογένεια του δολοφονηθέντος με 100 καμήλες από την δημόσια περιουσία των Μουσουλμάνων. Έτσι, άφησε τους Μουσουλμάνους ικανοποιημένους χωρίς όμως να αδικήσει τους Εβραίους.
Προστασία των περιουσιών των αλλόθρησκων
Το Ισλάμ απαγόρευσε κάθε αδικία εις βάρος των μη Μουσουλμάνων, συμπεριλαμβανομένης κάθε χρηματικής απάτης. Απαγόρευσε λοιπόν να κατασχεθούν άδικα οι περιουσίες τους ή να προκληθούν ζημιές σ’αυτές. Λέει ο Προφήτης στη δέσμευση που παρείχε στους κατοίκους της Ναζράν, «Η Ναζράν και οι κάτοικοί της απολαμβάνουν την προστασία του Αλλάχ και τη δέσμευση του Μουχάμμαντ, του Προφήτη του Αλλάχ, ως προς την προστασία των περιουσιών τους, του έθνους τους, των χώρων λατρείας τους και ό,τι κατέχουν, είτε λίγο είναι είτε πολύ» (Μπαϊχακι).
Οι θρησκευτικές μειονότητες απολάμβαναν από τα πρώτα χρόνια του Ισλάμ την υγειονομική φροντίδα του δημόσιου Ισλαμικού ταμείου σε περίπτωση ασθένειας, γηρατειών ή ένδειας, εφόσον άνηκαν στους υπηκόους του Κράτος του Ισλάμ. Ο Προφήτης είχε πει, «Είστε όλοι σας υπεύθυνοι και ο κάθε ένας σας θα δώσει λογαριασμό για όλους όσους ανήκουν στο ποίμνιο του» (Μπουχάρι). Με τον όρο «ποίμνιο», εννοούνται οι πιστοί κάθε θρησκεύματος και όχι μόνο, που ζουν σε μια Ισλαμική χώρα.
Ο Αμπου Ουμπαϊντ αφηγείται στο βιβλίο του με τίτλο «Αλ αμουάλ» (που σημαίνει «περιουσίες»), «Ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν, ελεημόνησε ένα σπίτι Εβραίων με ένα τρέχον βοήθημα, το οποίο λάμβαναν για αρκετά χρόνια».
Τέλος, το Ισλάμ μας διδάσκει να σεβόμαστε κάθε ανθρώπινη ψυχή, ανεξάρτητα από τα πιστεύω της. Έτσι μια φορά, καθώς ο Προφήτης καθόταν με τους συντρόφους του, πέρασε μπροστά του μια κηδεία. Ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν, στάθηκε όρθιος δείχνοντας το σεβασμό του. Τότε είπε κάποιος, «Μα είναι Εβραίος!». Ο Προφήτης απάντησε, «Ανθρώπινη ψυχή δεν είναι;». (Μούσλιμ)
Το Ισλάμ δείχνει σεβασμό απέναντι σε κάθε λογής μειονότητα και κοινότητα που ζει στους τόπους του. Ο γενικός κανόνας είναι, «Σεβασμός απέναντι σε κάθε ανθρώπινη εφόσον αυτή δεν αδικήσει κάποια άλλη, ή δείξει εχθρότητα απέναντι στους Μουσουλμάνους».