Συνεισφορές των Μουσουλμάνων Επιστημόνων Στην Ανακάλυψη του Κόσμου 1
Από τον Δρ. Ράγκεμπ Ελσεργκάνι
Μουσουλμάνοι και ανακάλυψη της Αμερικής
Οι μουσουλμάνοι ήταν πάντοτε οι προπάτορες των ναυτικών εξερευνήσεων, ειδικά εκείνων που αποδόθηκαν αδίκως σε δυτικούς επιστήμονες. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτές οι ανακαλύψεις έγιναν από μουσουλμάνους επιστήμονες. Μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις είναι η ανακάλυψη της Αμερικής, που αποδόθηκε στoν Χριστόφορο Κολόμβο (1) στα 1492 μ.Χ. Από τότε που οι μουσουλμάνοι ανακοίνωσαν ότι η Γη είναι στρογγυλή, στηριζόμενοι σε αστρολογικές και μαθηματικές αποδείξεις, εμφανίστηκαν αναφορές στα βιβλία τους για την πιθανότητα ύπαρξης ακατοίκητων νησιών στην άλλη πλευρά της Γης που δεν είχαν ανακαλυφθεί ακόμα.
Αυτή η θεωρία βασίστηκε στο γεγονός ότι δεν ήταν λογικό η μια πλευρά της επιφάνειας της Γης να είναι όλο ξηρά και η άλλη να είναι τελείως καλυμμένη με νερό, αυτό θα επηρέαζε την ισορροπία της και την κανονικότητα της περιστροφής της. (2)
Ο Al-Biruni ήταν ο πρώτος που αναφέρθηκε σ` αυτό το γεγονός στα βιβλία του. Στηριζόμενες σε αυτή τη θεωρία άρχισαν οι περιπέτειες των γεωγραφικών ανακαλύψεων.
Αυτές οι περιπέτειες αναφέρθηκαν στα χειρόγραφα μεγάλων μουσουλμάνων γεωγράφων, συμπεριλαμβανομένου του Al-Mas`udi (3) στο βιβλίο του «Muruj adh-dhahab wa ma`adin al-jawhar» («Τα Λιβάδια του Χρυσού και τα Ορυχεία των Πετραδιών») και του Al-Idrisi στο βιβλίο του Nuzhat Al-Mushtaq («Παράκαμψη για τον ’νθρωπο που θέλει να ταξιδέψει σε μακρινά μέρη»)
Αυτό έχει αναφερθεί από τον ιστορικό γλωσσολόγο Πατέρα Anastas Al-Karmali (4) επισημαίνοντας ότι μουσουλμάνοι προηγήθηκαν του Κολόμβου στην προσέγγιση της Αμερικής από τη Λισαβόνα χάρις στις γνώσεις τους που αφορούσαν το θερμό ρεύμα στον Ατλαντικό Ωκεανό. Ο Al-Karmali είπε «Οι ’ραβες ήταν το πρώτο έθνος που ήξερε αυτό το ρεύμα και τις ιδιότητές του. Γνώριζαν επίσης την κίνησή του από το Μεξικό προς την Ιρλανδία και αντιστρόφως» (5)
Οι χάρτες του Μουχιντίν ιμπν Αλ Ρέις
Μια από τις πιο εκπληκτικές αναφορές στην ανακάλυψη της Αμερικής από μουσουλμάνους είναι ο χάρτης που ανακάλυψε ο Γερμανός οριενταλιστής Paul Kahle (6) στην Βιβλιοθήκη του Τοπκαπί Σεράι στη Ιστανμπούλ, ο οποίος δημοσιεύτηκε το 1929 μετά από διεθνή επιστημονική εξέταση που κράτησε πολλά χρόνια. Αυτός ο απροσδόκητος χάρτης σχεδιάστηκε από έναν μουσουλμάνο γεωγράφο ονόματι Muhiddin ibn Mohamed Al-Reis, με το ψευδώνυμο Πίρι Ρέις (7). Ήταν ένας από τους καπετάνιους του οθωμανικού στόλου, ο οποίος ήταν ο κυρίαρχος στόλος της εποχής. Στην πραγματικότητα αυτός ο χάρτης είναι διαιρεμένος σε διάφορους ξεχωριστούς χάρτες. Δείχνει την ανατολική πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού με τις δυτικές ισπανικές και αφρικανικές ακτές του. Δείχνει επίσης την δυτική πλευρά του ωκεανού, επισημαίνοντας την Αμερικανική Ήπειρο με τις ακτές, τα νησιά, τα λιμάνια και τα ζώα της. Παρουσιάζει δε τους ερυθρόδερμους ινδιάνους που είναι ζωγραφισμένοι γυμνοί ενώ έχουν βγάλει σε βοσκή τα ζώα τους.
Στο βιβλίο του Ιστορία της Αραβικής Γεωγραφικής Λογοτεχνίας, ο οριενταλιστής Krachkovsky σχολίασε τον χάρτη, επισημαίνοντας ότι ο Ρέις θα πρέπει να σχεδίασε τον χάρτη με βάση τους χάρτες του Κολόμβου, οι οποίοι ίσως να βρέθηκαν από τον Ρέις όταν ο τουρκικός στόλος νίκησε τον βενετσιάνικο στόλο το 1499 και κατάσχεσε κάποια από τα πλοία του (8). Όμως, αυτή η άποψη έχει απορριφθεί από κάποιους ερευνητέςˑ αυτός ο χάρτης του Ρέις έχει περισσότερες λεπτομέρειες για τόπους οι οποίοι δεν ήταν γνωστοί ή δεν είχαν ανακαλυφθεί από τον Κολόμβο. Παρόλα αυτά αυτοί οι ερευνητές δεν έχουν παρουσιάσει εναλλακτική ερμηνεία που θα μπορούσε να αποκαλύψει το μυστικό αυτού του μυστηριώδους χάρτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι βραζιλιάνικες εφημερίδες δημοσίευσαν το 1952 μια δήλωση του καθηγητή Gaghriz (9), καθηγητή Κοινωνικών Αρχαιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand στην Νότια Αφρική. Αυτή η δήλωση επεσήμανε ότι τα ιστορικά βιβλία λανθασμένα αποδίδουν την ανακάλυψη της Αμερικής στον Χριστόφορο Κολόμβοˑ μουσουλμάνοι Άραβες, στην πραγματικότητα την ανακάλυψαν πολλά χρόνια νωρίτερα (10). Αυτή η μελέτη, που διήρκεσε 6 χρόνια, στηρίχτηκε στην μελέτη ανθρώπινων σκελετών που βρέθηκαν στην βραζιλιάνικη πολιτεία της Γρανάδα. (11)
——————————————-
(1) Χριστόφορος Κολόμβος (1451-1506): διάσημος Ιταλός εξερευνητής στον οποίο αποδίδεται η ανακάλυψη του νέου κόσμου, της Αμερικής των νησιών Μπαχάμες και των νησιών της Καραϊβικής. Πέθανε στην Ισπανία εξαιτίας τηςσοβαρότητας της ασθένειάς του.
(2) Βλ. Galal Mazhar: Hadarat Al–Islam (Πολιτισμός του Ισλάμ) σελ.396-397.
(3) Al-Mas`udi: Aboul Hassan Ali bin Al-Hussein bin Ali (346 έτος Εγίρας (ε.Ε.). /957 μ.Χ.). Ήταν ιστορικός, εξερευνητής καιερευνητής από τη Βαγδάτη. Έζησε και πέθανε στην Αίγυπτο. Έγραψε το Muruj adh–dhahab wa ma`adin al–jawhar (Τα Λιβάδια του Χρυσού και τα Ορυχεία των Πετραδιών). Βλ. Al-Safdi: Al-Wafi bi Wafiat, σελ. 21/6,7, και Al-Zirikli: Al-Aalam, 4/277.
(4) Anastas Al-Karmali: Botrous Gabriel Youssef Awwad (1283-1366 ε.Ε. /1866-1947 μ.Χ.). Ήταν μελετητής λογοτεχνίας, λεξιλογίου αραβικής γλώσσας, φιλοσοφίας και ιστορίας. Ήταν λιβανικής καταγωγής. Είχε γεννηθεί στηΒαγδάτη. Βλ. Al-Zirkili: Al-Aalam, 2/25.
(5) Πατήρ Anastas Al–Karmali: Οι ’ραβες είχαν γνωρίσει την Αμερική πριν την μάθει η Δύση. Αυτή η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Al–Moktataf, τεύχος No. (106). Αναφέρεται από τον Al–Akkad στο βιβλίο του «Η Επιρροή των Αράβων στην Πολιτισμό» σελ. 47.
(6) Paul Kahle (1875-1964), διάσημος Γερμανός Οριενταλιστής. Σπούδασε ανατολικές γλώσσες σε πανεπιστήμια του Μαρβούργου και του Βερολίνου. Διορίστηκεπροτεστάντης ιερέας στη Ρουμανία και το Κάιρο.
(7) Piri Reis: Muhiddin ibn Mohamed Al-Reis (877-962 ε.Ε. / 1470-1555 μ.Χ.). Ήταν πλοίαρχος στην ναυτική πολιορκία της Μεθώνης το 1500. Κατάφερε να σχεδιάσει δύο παγκόσμιους χάρτες, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν τότε οι πιο ακριβείς. Ανάμεσα στις διάσημες δημοσιεύσεις του είναι το Kitab-ı Bahriye (Βιβλίο Ναυσιπλοΐας).
(8) Krachkovsky: History of the Arab Geographical Literature(Ιστορίας της αραβικής γεωγραφικής λογοτεχνίας) 2/562.
(9) Gaghriz: Καθηγητής των Κοινωνικών Αρχαιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand στην Νότια Αφρική.
(10) Abdel Rahman Himadah: Μεγάλοι Άραβες γεωγράφοι σελ..225.
(11) Shawki Abu Khalil: Αραβικός Ισλαμικός Πολιτισμός. Σελ. 500.