Αραβες-Βυζάντιο Αναζητούσαν Συνύπαρξη

Το πνεύμα του συμβιβασμού, της συνδιαλλαγής, του σεβασμού στη διαφορετικότητα του 

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΕΩΡΓΟΥΔΗ

Την αλληλοκατανόηση, το σεβασμό, τη συνύπαρξη και την αυτογνωσία μέσα από τη διαφορετικότητα αναζητούσαν οι δύο υπερδυνάμεις του 10ου αιώνα μ.Χ. το Βυζάντιο και οι Αραβες, δημιουργικό μήνυμα για το σήμερα, σύμφωνα με τη διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ), Σοφία Πατούρα – Σπανού που πήρε μέρος στο Διεθνές Συμπόσιο με θέμα: «Οι ιστορικές σχέσεις μεταξύ της Αραβίας και του ελληνικού και βυζαντινού κόσμου – 5ος αι. π.Χ. – 10 αι. μ.Χ.», με οργανωτές τη Σαουδική Αραβία και την Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Ριάντ.

Στο συνέδριο, εκτός από τους 64 ερευνητές που συμμετείχαν από διάφορες χώρες, παραβρέθηκαν και μίλησαν ο υπουργός Πολιτισμού Π. Γερουλάνος και ο πρίγκιπας της Σαουδικής Αραβίας Turki Al-Faisal.

Κυρία Πατούρα ποιο είναι το κομβικό μήνυμα αυτού του συνεδρίου;

«Τον 10ο αιώνα -εποχή του πιο σκληρού ανταγωνισμού Βυζαντινών και Αράβων- ο πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως και αντιβασιλεύς της αυτοκρατορίας Νικόλαος Μυστικός, στην επιστολή που απηύθυνε προς το χαλίφη της Βαγδάτης Al-Muqtadir αναφέρει χαρακτηριστικά: “Υπάρχουν δύο μεγάλες εξουσίες στη γη, αυτή των Σαρακηνών (Αράβων) και αυτή των Ρωμαίων (Βυζαντινών), οι οποίες υπερτερούν όλων των άλλων και λάμπουν όπως οι δύο μεγάλοι φάροι του στερεώματος”.

 Στη συνέχεια, ο Βυζαντινός ιεράρχης επισημαίνει τις τεράστιες διαφορές στους κόλπους των δύο κοινωνιών, λόγω των θρησκειών, σπεύδει όμως να τονίσει ότι οι διαφορές αυτές δεν πρέπει να σταθούν εμπόδιο στις μεταξύ τους κοινωνικές και “αδελφικές” σχέσεις. Ανάλογες ευχές και επιθυμίες είχαν εκφράσει, την ίδια εποχή, και Αραβες χαλίφηδες».

Δηλαδή αναζητούνταν και από τις δύο πλευρές σημείο ουσιαστικής συνεύρεσης;

βεβαίως. το πνεύμα του συμβιβασμού, της συνδιαλλαγής, του σεβασμού στη διαφορετικότητα του “άλλου” και της αλληλοκατανόησης, που με τόση έμφαση και ένταση εκφράστηκε σ εκείνη τη μακρινή και δύσκολη εποχή, επιχειρεί να αναβιώσει στις μέρες μας.

Στο πλαίσιο αυτού του διαλόγου πραγματοποιήθηκε και το διεθνές ιστορικό συνέδριο στο Ριάντ, με πρωτοβουλία του πρέσβη της Ελλάδας στη Σαουδική Αραβία, διπλωμάτη και ιστορικού-βυζαντινολόγου Δημήτρη Λέτσιου».

Για τις σχέσεις της προϊσλαμικής περιόδου υπάρχουν στοιχεία;

«Είναι οι αναφορές των Ελλήνων περιηγητών και των ιστορικών της αρχαιότητας στην (Arabia Felix), η προσέγγιση των δύο κόσμων μέσω των κατακτήσεων του Μ. Αλεξάνδρου, η γέννηση των εμπορικών δρόμων (του λιβανιού και των αρωμάτων, του μεταξιού και των πολυτελών αγαθών της Ανατολής), οι ελληνικοί και αραβικοί πάπυροι. Ακόμη η διασταύρωση και η σύγκλιση των δύο πολιτισμών, η επιρροή της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού στις προϊσλαμικές κοινωνίες της Αραβικής Χερσονήσου, είναι μερικά μόνο από τα θέματα που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ