Μουσουλμανικές Πρόοδοι στην Αστρονομία 1

Οι μουσουλμάνοι είχαν διατηρήσει την κληρονομιά των άλλων λαών, όπως των ελλήνων, συρίων, ινδών και των περσών, μέσου της επακριβούς μετάφρασης των έργων τους

Μουχάμμαντ Αλί Σαχίν
Οι στίχοι στο Κοράνι είχαν καλέσει τους μουσουλμάνους εδώ και δεκαπέντε αιώνες, να μελετήσουν τον ουρανό και τη γη.    (Ο ήλιος τρέχει στη θέση του, ενώ ορίσαμε οίκους για τη σελήνη να περνά μέχρι να γίνει σαν παλαιό τσαμπί φοίνικα. Ούτε ο ήλιος πρέπει να προβαίνει τη σελήνη, ούτε να προηγείται η νύχτα την ημέρα, ο έκαστος πορεύεται στο σύμπαν του.(1)

Ο παντοδύναμος έλεγε επίσης στο Κοράνιο: (Η δημιουργία των ουρανών και της γης και η εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας, είναι σημάδια και αποδείξεις για τους συνετούς που αξιοποιούν το νου τους. Οι συνετοί που σκέφτονται τον Θεό σ’ οποιαδήποτε θέση βρίσκονται, όρθιοι, καθιστοί, ή κατακλινόμενοι και συλλογιζόμενοι την πλάση των ουρανών και της γης, λέγοντας: δοξασμένε Κύριε, δεν δημιούργησες όλα αυτά απατηλά, προφύλαξε μας από την κόλαση.(2)

Στην αρχή εμφανίσθηκε η ανάγκη των μουσουλμάνων για τη μελέτη της αστρονομίας, για να γνωρίζουν τις ώρες των καθημερινών προσευχών, ανάλογα με τη γεωγραφική θέση και την εποχή του χρόνου, και να καθορίσουν την κατεύθυνση της Κάαμπα. Έπρεπε επίσης να μελετήσουν την αστρονομία, για να γνωρίζουν πότε εμφανίζεται η νέα σελήνη του έκαστοτε μήνα, ιδίως του μήνα του Ραμαζανιού, για να ξέρουν πότε αρχίζει η ετήσια νηστεία. Πράγμα που τους οδήγησε να εφεύρουν και να επινοούν νέους υπολογισμούς που δεν γνώρισαν οι προηγούμενοι πολιτισμοί στην Ελλάδα, Ινδία και Περσία.(3)

Χάρη στους  μουσουλμάνους ελευθερώθηκε η αστρονομική  δεισιδαιμονία και η αγυρτεία, που την σύνδεσαν με την εμφάνιση της  αστρολογίας σε προηγούμενες εποχές και την μετέτρεψαν σε μια μεθοδική επιστήμη, που εξαρτάται από τη θεωρία και τα αποδεικτικά στοιχεία. Από την αρχή ο ισλαμικός νόμος (Σαρία) κατάργησε την αστρολογία, θέτοντας πως όσοι ασκούν την αστρολογία ή πιστεύουν σ’ αυτή, βγαίνουν από το σωστό δρόμο του Ισλάμ, διότι όλα τα γεγονότα και τα φυσικά φαινόμενα, είναι δημιουργήματα του Θεού.

Από την άλλη πλευρά, οι μουσουλμάνοι είχαν διατηρήσει την κληρονομιά των άλλων λαών, όπως των ελλήνων, συρίων, ινδών και των περσών, μέσου της επακριβούς μετάφρασης των έργων τους. Ύστερα κατέβαλαν μεγάλη προσπάθεια για να τα διορθώσουν, να τα  διευρύνουν και να τα περάσουν μετά στην Ευρώπη.    

Οι Aραβες επιστήμονες θεωρούσαν την αστρονομία μια απ΄τις μαθηματικές επιστήμες, που βασίζεται στις παρατηρήσεις, τους υπολογισμούς και σε υποθέσεις που οδηγούν στην εξήγηση των κινήσεων και των φαινομένων. Είχαν εφεύρει πολλά αστεροσκοπεία, χρησιμοποιώντας τα καλύτερα διαθέσιμα μέσα εκείνης της εποχής. Παρατήρησαν τα διάφορα αστρονομικά φαινόμενα και τα κατέγραψαν με μεγάλη ακρίβεια. Εκτός από τις εκλείψεις του ηλίου και της σελήνης, είχαν υπολογίζει τις ισημερίες, μετρήσανε την περιφέρεια της γης, υπολόγισαν με μεγάλη ακρίβεια τις αποστάσεις των πλανητών και τις κινήσεις τους. Επινόησαν ακριβή αστρονομικά αλμανάκ και κατασκεύασαν πολλά όργανα, σε σημείο που οι θεωρίες τους, ήταν αυτές που άνοιξαν το δρόμο για τις μεγάλες αστρονομικές ανακαλύψεις.(4)

Υπό την αιγίδα του χαλίφης Αλ Μαμούν (813-833), οι  άραβες επιστήμονες μέτρησαν την περιφέρεια της γης, επινόησαν πίνακες του γεωγραφικού πλάτους και μήκους διαφόρων μερών του κόσμου, διόρθωσαν τα λάθη των αρχαίων και διατύπωσαν σωστές θεωρίες για τη φύση των ουράνιων σωμάτων. Είχαν επίσης χαρτογραφήσει τα ορατά αστέρια και τους έδωσαν αραβικές ονομασίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται και σήμερα. Αυτοί οι επιστήμονες, που ονομάζονται αστρονόμοι, είχαν φτιάξει πολλά μηχανήματα και εργαλεία, ωρολόγια για τη μέτρηση του χρόνου, ένα από τα οποία είναι και το εκκρεμές. Ακόμα χρησιμοποίησαν την τριγωνομετρία στην αστρονομία.

Ο Aχμαντ Ίμπν Γιούσεφ, Ο Αμπντάλλα Ίμπν Νόμπαχτ και ο Φαραγάνι, μελέτησαν και διόρθωσαν τους αστρονομικούς πίνακες (εφημερίδες) των αρχαίων ελλήνων και προσδιόρισαν επακριβώς τη διάρκεια του έτους. Ανάμεσα στις σημαντικές ασχολίες τους, ήταν η μελέτη των εκλείψεων, των μετεωριτών και άλλα διάφορα φαινόμενα, συμπεριλαμβανόμενων και των ηλιακών κηλίδων.(6)

=============================================

1-    Το Κοράνιο 36/ 38-40

2-    Το Κοράνιο 3/ 190-191

3-    Ατία Αλ Κούσι: Ο ισλαμικός πολιτισμός

4-    Ζακαρία Χάσιμ Ζακαρία: Η επιρροή του αραβο-ισλαμικού πολιτισμού στο κόσμο

5-    Αμπντ Αλ Ραχμάν Μπάνταουι: Ο ρόλος των αράβων στο σχηματισμό της ευρωπαϊκής σκέψης

6-    Λουί Σιντού: Η γενική ιστορία των ِΑράβων