Ο Ουθμάν είναι ο γαμπρός του Προφήτη και ο τέταρτος που ασπάστηκε το Ισλάμ. Υπήρξε γενναιόδωρος, ταπεινός και ευγενικός άνδρας.
Ο Ουθμάν άνηκε στην φυλή Κουραϊς, στους Ουμαγιάδες. Συναντάται με τον Προφήτη γενεαλογικά στον πέμπτο του παππού, τον Αμπντ Μανάφ.
Τον αποκάλεσαν ως τον ‘άνδρα των δυο φώτων’ επειδή παντρεύτηκε δυο κόρες του Προφήτη, την Ρουκαϊα και αργότερα την Ουμ Κουλθούμ. Υπήρξε ένας από τους δέκα ακολούθους, τους οποίους ο Προφήτης ευαγγελίστηκε ότι είναι άνθρωποι του παραδείσου. Ήταν κι ένας από τους έξι που επέλεξε ο Ούμαρ να συμβουλευτεί σχετικά με το ποιος θα αναλάβει χαλίφης μετά από αυτόν.
Προερχόταν από πλούσια οικογένεια που ασχολείτο με το εμπόριο. Η μητέρα του, η Άρουα μπιντ Κουραϊζ ασπάστηκε το Ισλάμ. Ήταν η ξαδέλφη του Προφήτη, κόρη της θείας του, της Μπαϊντα, κόρης του Αμπντιλ Μούτταλιμπ.
Γεννήθηκε το έτος 576 Μ.Χ, έξι χρόνια μετά την γέννηση του Προφήτη. Μεγάλωσε σε ευγενές, αριστοκρατικό σπίτι. Οι πιο κοντινοί του φίλοι ήταν ο Αμπου Μπακρ, ο Αμπντουλ ραχμάν μπιν Άουφ και ο Τάλχα μπιν αλ Ζουμπαϊρ. Συγκεντρώνονταν συνήθως στο σπίτι του Αμπου Μπακρ. Ήταν πλούσια αλλά και ταπεινή παρέα.
Ο Ουθμάν παντρεύτηκε συνολικά 9 γυναίκες. Είχε 9 γιους και 6 κόρες. Ήταν πολύ ευγενικός μέχρι και πολύ ντροπαλός. Οι Κουραϊσίτες τον συμβουλεύονταν στα προβλήματά τους επειδή ήταν μεταξύ άλλων σοφός.
Ο Ουθμάν απέφευγε τις κακές πράξεις και τις αμαρτίες πριν ακόμα γίνει Μουσουλμάνος. Ως έμπορος ήταν ολιγαρκής. Απεχθανόταν την αισχροκέρδεια και την εκμετάλλευση των μικρών εμπόρων. Βοηθούσε τους φτωχούς και τους έχοντες ανάγκη.
Ήταν 34 χρονών όταν ασπάστηκε το Ισλάμ. Τον οδήγησε ο Αμπου Μπακρ. Ήταν ο τέταρτος Μουσουλμάνος. Ο θείος του προσπάθησε να τον επαναφέρει στην άγνοια. Τον βασάνισε για κάποιες ημέρες. Όταν είδε όμως την αφοσίωσή του, σταμάτησε. Του προκάλεσαν προβλήματα στις εμπορικές του δραστηριότητες, αλλά δεν κατάφεραν τίποτα.
Φυγή στη Αβησσυνία
Ο Ουθμάν και η γυναίκα του Ρουκαϊα έφυγαν για Αβησσυνία από τα βάσανα των Κουραϊσιτών. Τον ακολουθούσαν κι άλλοι Μουσουλμάνοι. Έφτασαν μέχρι και τα 33 άτομα.
Κάποια στιγμή, διαδόθηκε μια φήμη που υποστήριζε ότι η φυλή Κουραϊς ασπάστηκε το Ισλάμ. Οι Μουσουλμάνοι της Αβησσυνίας χάρηκαν πάρα πολύ. Μερικοί από αυτούς επέστρεψαν στην Μέκκα. Εκεί, κατάλαβαν πως η φήμη ήταν παραπλανητική. Άλλοι έμειναν στην Μέκκα και άλλοι επέστρεψαν στην Αβησσυνία. Ο Ουθμάν παρέμεινε στη Μέκκα έως ότου έκανε το δεύτερο του ταξίδι στη Μεδίνα αφήνοντας εμπόριο και περιουσία. Στη Μεδίνα τον φιλοξένησε ο Άους μπιν Θάμπιτ, ο αδελφός του Χασσάν μπιν Θάμπιτ, γνωστού ποιητή του Προφήτη. Οι δυο άνδρες ενώθηκαν με την αδελφοποίηση του Προφήτη. Ο Ουθμάν ξεκίνησε το εμπόριο μόλις έφτασε στη Μεδίνα.
Ο στρατός της στενότητας
Ο γενναιόδωρος Ουθμάν ξόδευε άφθονα όποτε χρειαζόταν με σκοπό να στηρίζει το Ισλάμ. Ένα γνωστό σχετικό γεγονός είναι τα μεγάλα ποσά που ξόδεψε στο εξοπλισμό του λεγόμενου «στρατού της στενότητας» το 9ο έτος μετά Εγίρας. Αυτός ο στρατός επρόκειτο να πάει στην Ταμπούκ (βορειοδυτικά της σημερινής Σαουδικής Αραβίας) και αποκαλέστηκε ως «στρατός της στενότητας» επειδή εκείνη την περίοδο η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη οικονομικά και η ζέστη ανυπόφορη. Συν ότι ο προορισμός βρισκόταν πολύ μακριά με λίγο διαθέσιμο εξοπλισμό.
Ο Προφήτης ενθάρρυνε τους συντρόφους του να συνδράμουν οικονομικά σ’ αυτήν την εκστρατεία. «Όποιος εξοπλίζει τον στρατό της στενότητας θα έχει ως ανταμοιβή τον παράδεισο». Οι σύντροφοι του Προφήτη έσπευσαν να συνεισφέρουν. Ο Αμπου Μπακρ έδωσε 4.000 Ντίρχαμ, ο Ούμαρ συνεισέφερε με την μισή περιουσία του, ο Ουθμάν εξόπλισε 300 καμήλες με τα φορτία τους, συν 1000 δηνάρια. Ο Προφήτης χάρηκε πολύ και είπε: «Από εδώ και πέρα τίποτα δεν θα πειράξει τον Ουθμάν, ό,τι και να κάνει».
Ο χαλίφης
Όταν ο δεύτερος χαλίφης Ούμαρ δέχτηκε τις θανάσιμες μαχαιριές, όρισε 6 άτομα ως υποψηφίους για την θέση του επόμενου χαλίφη. Η επιλογή έπρεπε να γίνει εντός τριών ημερών. Ο Ουθμάν ήταν ένας από αυτούς.
Μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις που διήρκησαν 3 ημέρες, ο Ουθμάν επελέγη ως τρίτος χαλίφης των Μουσουλμάνων. Ήταν 68 ετών. Ο Ουθμάν ακολουθούσε στην πολιτική του τα βήματα του Προφήτη και των δυο πρώτων χαλίφηδων, Αμπου Μπακρ και Ούμαρ. Επιπλέον, συνέχισε να διαβουλεύεται το συμβούλιο των σοφών που αποτελείτο από τους μεγάλους ακολούθους του Προφήτη.
Ο Ουθμάν ίδρυσε τα πρώτα δικαστήρια στο Ισλάμ στις διάφορες πόλεις του ισλαμικού κόσμου, άλλαξε την διοικητική δομή διαφόρων περιοχών και ενοποίησε μερικές περιοχές με άλλες για καλύτερη διοίκηση. Έδινε συνεχώς εντολές στους διοικητές του να φέρονται με δικαιοσύνη και έλεος στον κόσμο και ενδιαφερόταν για το Κοράνι και την αραβική γλώσσα.
Η οικονομική πολιτική του Ουθμάν βασίστηκε σε αρχές όπως: η εφαρμογή μιας γενικής οικονομικής πολιτικής που βασίζεται στις διδαχές του Ισλάμ. Για παράδειγμα, οι φόροι να μην επιβαρύνουν υπερβολικά τους φορολογουμένους, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των φορολογουμένων πρέπει να τηρούνται αυστηρά, ο διορισμός των εισπρακτόρων των φόρων να γίνεται με αυστηρά μέτρα εμπιστοσύνης και εντιμότητας, η αποφυγή οποιασδήποτε οικονομικής ατασθαλίας και η άμεση επίλυσή της σε περίπτωση που προκύψει.
Συγκέντρωση αποσπασμάτων και καταγραφή του Κορανίου
Με την εξάπλωση του Ισλάμ και την αύξηση των Μουσουλμάνων, οι καινούργιοι Μουσουλμάνοι εμφάνιζαν σοβαρά λάθη στην απαγγελία του Κορανίου. Δεν ήταν όλοι τους Άραβες που ήξεραν καλά την αραβική γλώσσα. Ο Ουθμάν πήρε μια τολμηρή απόφαση να συλλέξει και να ενοποιήσει τα γραπτά του Κορανίου σε ένα και μόνο βιβλίο. Ο Ουθμάν συγκέντρωσε το Κοράνι σε ένα μοναδικό έργο που βασίζεται στη γλώσσα της φυλής Κουραϊς. Υπό τις διαταγές και την επίβλεψη του, 6 αντίγραφα του Κορανίου στάλθηκαν σε διάφορες περιοχές του ισλαμικού κόσμου. Αυτά τα έξι αντίγραφα αποτέλεσαν την βάση για όλα τα επόμενα αντίγραφα που ξέρουμε μέχρι σήμερα.
Ισχυροποίηση του κράτους
Την εποχή της ηγεμονίας του ως χαλίφη οι Μουσουλμάνοι κατέκτησαν την Αίγυπτο κι άλλες περιοχές στην Κεντρική Ασία και χτίστηκε ο πρώτος πολεμικός στόλος για την προστασία των παράλιων περιοχών. Ταυτόχρονα, διευρύνθηκε το τζαμί του Προφήτη στη Μεδίνα.
Η μεγάλη δοκιμασία και ο θάνατος του Ουθμάν
Ορισμένες ομάδες άρχισαν να αμφισβητούν τις κινήσεις και τις προθέσεις του Ουθμάν και των διοικητών του. Κάποιοι από αυτούς ήταν καινούργιοι Μουσουλμάνοι. Άλλοι ήταν άνθρωποι με ύποπτες προθέσεις. Σχεδίαζαν να έρθουν στη Μέκκα τις ημέρες του προσκυνήματος και από εκεί να ξεκινήσουν εξέγερση εναντίον του Ουθμάν.
Ο Ουθμάν έμαθε για αυτές τις ύποπτες κινήσεις και έστειλε στους διαμαρτυρόμενους μεσολαβητές που μίλησαν στον κόσμο και εξήγησαν την κατάσταση. Παρόλο που οι περισσότεροι Μουσουλμάνοι ήταν υπέρ του Ουθμάν, αυτός δεν ήθελε να αντιμετωπίσει τους ταραξίες με βία.
Τις ημέρες του προσκυνήματος οι ταραξίες μαζεύτηκαν και τον πολιόρκησαν στο σπίτι του, περιορίζοντας τα μέσα επιβίωσης. Ο Ουθμάν απάντησε σε όλες τις κατηγορίες και τους αποστόμωσε. Αυτοί όμως είχαν ένα συγκεκριμένο σκοπό και δεν καμία πρόθεση να τον ακούσουν.
Μερικοί ακόλουθοι του Προφήτη, κυρίως οι νέοι, στάθηκαν στην πόρτα του Ουθμάν να τον προστατεύσουν. Αυτός όμως τους ζήτησε να φύγουν διότι δεν ήθελε να χυθεί κανένα αίμα σ’ αυτήν τη δοκιμασία. Οι πολιορκητές όμως έσφιξαν κι άλλο την πολιορκία καθώς άκουσαν ότι ομάδες από άλλες περιοχές ήταν έτοιμες να έρθουν να στηρίξουν τον Ουθμάν.
Η πολιορκία του Ουθμάν διήρκησε μέχρι 40 ημέρες. Στο τέλος οι πολιορκητές εισέβαλαν στο σπίτι και τον σκότωσαν με άνανδρο τρόπο.
Ο Ουθμάν μαρτύρησε το έτος 35 μετά την Εγίρα του Προφήτη, σε ηλικία 82 ετών, έχοντας θητεύσει 12 χρόνια στο χαλιφάτο. Θάφτηκε στο νεκροταφείο αλ Μπακίι.
