Η αυτοπεποίθηση είναι πάντα ένας σοβαρός παράγων για τη δημιουργία μιας υγιούς κοινωνίας. Το Ισλάμ δεν αμέλησε ποτέ τέτοιο παράγων. Ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν, δημιουργούσε αυτοπεποίθηση στους συντρόφους του, σε προσωπικό, αλλά και ομαδικό επίπεδο.
Ο Προφήτης ακολουθούσε πολλές μεθόδους προκειμένου να δώσει θάρρος και αυτοπεποίθηση στους Μουσουλμάνους. Τέτοιες μέθοδοι είναι πρακτικές σε κάθε εποχή. Από τις μεθόδους αυτές μπορούμε να αναφέρουμε τις εξής:
Πρώτον: Αλλαγή ακατάλληλων ονομάτων. Ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν, συνειδητοποιούσε πόσο σημαντικό είναι ο κάθε άνθρωπος να έχει ένα καλό και κατάλληλο όνομα. Έχουν αναφερθεί πολλά περιστατικά όπου ο Προφήτη άλλαξε άσχημα ονόματα κοριτσιών και αγοριών που ήταν ακατάλληλα και ακούγονταν άσχημα, έτσι ώστε αυτά τα άτομα να μην νιώθουν ντροπή για τα άσχημα ονόματά τους.
Δεύτερον: Ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν απέτρεψε τους πιστούς να νιώθουν ή να μιλάνε με περιφρόνηση για τον εαυτό τους. Λέει: « Ας μην πει κανείς: Η ψυχή μου έγινε κακιά. Ας πει αν θέλει: Στεναχωρήθηκα». Στο χαντίθ αυτό, ο Προφήτης αποτρέπει να περιφρονήσει κανείς τον εαυτό του.
Ο πιστός δεν περιγράφει τον εαυτό του με κακούς χαρακτηρισμούς και ας είχε δίκαιο σε όσα λέει, προσπαθώντας πάντα να έχει καλό ηθικό σε κάθε περίπτωση.
Λέει ο Ιμπν Χάτζαρ: «Ο πιστός αναζητά το καλό έστω σε κάποιον καλό οιωνό και προσθέτει το καλό στον εαυτό του έστω σε κάποιο βαθμό, επίσης απωθεί την κακία από τον εαυτό του όσο μπορεί και τέλος, αποκόπτεται από κάθε σύνδεσμο με τους κακοποιούς έστω στα κοινά συμφραζόμενα».
Τρίτον: Αποστολή θετικών μηνυμάτων σε πάσα κατεύθυνση: αυτό κάνει όσους λαμβάνουν αυτά τα μηνύματα να νιώθουν αυτοπεποίθηση και θάρρος και να συνειδητοποιούν πως έχουν αρκετές θετικές πλευρές για τις οποίες αξίζει να είναι περήφανοι.
Ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν, είπε στον Αμπντουλλάχ μπιν Μασούντ:« Είσαι παιδί γνώστης ». Στον Αμπου Μούσα αλ Άσααρι (που είχε καλή φωνή) είπε: « Σου έχει χαριστεί ένα φλάουτο από τα φλάουτα της οικογένειας του Δαβίδ». Σε τρίτον είπε: « Έχεις δυο χαρακτήρες τους οποίους αγαπάνε ο Αλλάχ και ο Προφήτης του: « η αυτοσυγκράτηση και φιλοφροσύνη».
Για τον Αμπου Μπακρ (μεταγενέστερα πρώτο χαλίφη) είπε: « Εάν θα είχα από τον κόσμο κάποιο κολλητό, αυτός θα ήταν ο Αμπου Μπακρ». Για τον Ούμαρ μπιν αλ Χαττάμπ (μεταγενέστερα δεύτερο χαλίφη) είπε: « Εάν θα υπήρχε ένας προφήτης μετά από μένα, αυτός θα ήταν ο Ούμαρ μπιν αλ Χαττάμπ». Άλλους αποκάλεσε «ο λόγιος του έθνους», « ο έμπιστος του έθνους», «ο πιο γνώστης στο Κοράνι» και άλλα τιμητικά επίθετα.
Τέταρτον: Ακόμα αυτοέπαινος με μέτρο και ρεαλισμό επιτρέπεται. Κάποιες φορές ο Προφήτης εξέφρασε πράγματα από τις ιδιότητές του. Π.χ. είπε: « Είμαι ο κύριος των απόγονων του Αδάμ». « Είμαι ο προφήτης με τους περισσότερους πιστούς την ημέρα της Κρίσης». «Είμαι ο πιο γνώστης από σας στον Αλλάχ και ο πιο ευσεβείς από σας σ’αυτόν».
Ο Αμπντουλλάχ μπιν Μασούντ είπε για τον εαυτό του: « Μα τω Αλλάχ, οι συνοδοί του Προφήτη, ειρήνη σ’αυτόν, έχουν μάθει πως είμαι από τους πιο γνώστες μεταξύ τους στο Κοράνι. Ενώ δεν είμαι ο καλύτερος τους». Είπε ο ίδιος σε άλλο σημείο: « Μα τω Θεό που δεν υπάρχει άλλος θεός εκτός από Αυτόν, δεν έχει παραδοθεί καμία σούρα (κεφάλαιο του Κορανίου), που να μην ξέρω που έχει παραδοθεί και δεν έχει παραδοθεί κανένα εδάφιο του Κορανίου που να μην ξέρω για ποιόν έχει παραδοθεί. Κι εάν μάθω πως υπάρχει κάποιος άνθρωπος που είναι πιο γνώστης από μένα στο Κοράνι – στον οποίο φτάνουν οι καμήλες (που ήταν το μέσο κυκλοφορίας τότε), θα πήγαινα σ’αυτόν (να μάθω απο αυτόν.).
Το Ισλάμ έχει αποτρέψει τους πιστούς του να είναι αλαζόνες και να δηλώνουν περήφανοι για πράγματα ή επιτεύγματα που δεν έκαναν οι ίδιοι. «… Ας μην επαινείτε τον εαυτό σας. Ο Αλλάχ ξέρει ποιος είναι ο πιο ευσεβής». (Κοράνι. 53.32.).
Αυτό όμως που λέμε παραπάνω δεν είναι αλαζονεία ούτε υπεροψία. Είναι λόγια που βασίζονται σε πραγματικότητες και αλήθειες χωρίς καμία υπερβολή. Είναι, από την άλλη, και μια αναφορά στις χάρες που έχει δώσει ο Αλλάχ στους δούλους του και δήλωση ευγνωμοσύνης προς Αυτόν για όσα τους έχει χαρίσει.
Πέμπτο: Η εκμετάλλευση- εργαλοποίηση κάθε ταλέντου και δεξιότητας για το δημόσιο καλό. Ο Ζαϊντ μπιν Θάμπιτ ήρθε στην Μαντίνα στην ηλικία των 11 ετών. Ο Προφήτης, ειρήνη σ’αυτόν δεν του επέτρεψε να συμμετάσχει σε πολλά επεισόδια λόγω της μικρής του ηλικίας. Ο Ζαϊντ ψιθύρισε στην μάνα του πως επιθυμούσε να είναι στο πλάι του Προφήτη, ειρήνη σ’αυτόν. Έτσι, κάποιοι άνδρες συγγενείς του τον πήγαν στον Προφήτη και του είπαν: « Αυτός είναι ο γιος μας, ο Ζαϊντ, αποστηθίζει 17 κεφάλαια του Κορανιού και τα απαγγέλει σωστά, όπως παραδόθηκαν στην καρδιά σου, ξέρει επιπλέον να γράφει και να διαβάζει και θέλει να είναι κοντά σου και να σε προσεγγίσει. Αν θέλεις εξέτασέ τον.» Ο Προφήτης χάρηκε για τον υψηλό επίπεδο που είχε ο Ζαϊντ στο Κοράνι, για την καλή του κατανόηση των εδαφίων και την καλή απαγγελία που είχε. Ο Ζαϊντ έμεινε δίπλα στον Προφήτη, ειρήνη σ’αυτόν, και ειδικεύτηκε στις διάφορες γνώσεις του Κορανίου. Μετά το θάνατο του Προφήτη, ο Ζαϊντ έγινε μια από τις κύριες πηγές γνώσης και κατανόησης του Κορανίου κι ένας από τους μεγαλύτερους δασκάλους Του.
Έκτο: Η μη αποστολή αρνητικών μηνυμάτων κι όσο το δυνατόν, περιορισμός τους. Μια φορά ο συνοδός του Προφήτη, ο Αμπου Δαρ, μίλησε αρνητικά σε έναν άνδρα αναφερόμενος άσχημα στην μάνα του. Ο Προφήτης ειρήνη σ’αυτόν, σχολίασε αυτό το γεγονός λέγοντας στον Αμπου Δαρ: «Είσαι άνθρωπος που έχεις κάποια άγνοια». Οι λόγιοι που εξήγησαν αυτό τα λόγια του Προφήτη επεσήμαναν πως ο Προφήτης ήθελε να περιορίσει την κριτική του προς τον Αμπου Δαρ, με την έννοια πως είχε ένα χαρακτήρα της άγνοιας. Πράγμα που σημαίνει κατακρίνουμε τη λάθος συμπεριφορά και όχι το ίδιο το άτομο.
